Glistnik

Nazwa polska: Glistnik jaskółcze ziele	Nazwa łacińska: Chelidonium majus

Zastosowanie

Nalewka z ziela glistnika należy do bardzo starych preparatów zielarskich. Tradycyjnie stosowano ją na dolegliwości układu pokarmowego – przy skurczach jelit, stanach skurczowych woreczka żółciowego, przy zastojach żółci wywołanych kamicą żółciową, do przerywania kolek oraz w bólach menstruacyjnych. Skutecznie hamuje objawy choroby refluksowej przełyku (reflux, zgaga, uczucie pieczenia w klatce piersiowej). Ponadto działa przeciwbakteryjnie (zwłaszcza w stosunku do bakterii gram-dodatnich), przeciwwirusowo, niszczy pierwotniaki oraz w pewnym stopniu grzyby chorobotwórcze. Nalewka z glistnika wzmaga czynności wydzielnicze wątroby, trzustki i jelit, pobudza trawienie i hamuje procesy fermentacyjne i gnilne w jelitach.

Odtruwa organizm i odciąża wątrobę, gdyż zmniejsza uwalnianie niepożądanych amin i ketonów, a także zmniejsza wydzielanie siarkowodoru w jelicie grubym. Zbyt wysokie stężenie ketonów, siarkowodoru, amin i ciał indolowych prowadzi do gorszego samopoczucia, wpływa niekorzystnie na funkcjonowanie poznawcze i koncentrację uwagi, a także prowadzi do osłabienia siły mięśni. Nalewka z glistnika poprawia metabolizm aminokwasów i białek, które mogą być ponownie przyswojone, a nie rozkładane do amin i kwasu karboksylowego. Efekt ten wykorzystuje się w sporcie, aby poprawić bilans aminokwasów, a także wspomóc pracę mięśni. Alkaloidy zawarte w glistniku mają także pozytywny wpływ na pracę układu nerwowego, wykazują właściwości uspokajające, przeciwlękowe oraz wpływają korzystnie na funkcjonowanie pamięci.

Działanie

Właściwości prozdrowotne

Działa rozkurczająco na mięśnie gładkie i poprzecznie prążkowane
Przeciwdziała zastojom żółci i wytrącaniu się złogów w układzie żółciowym (działa żółciopędnie)
Zapobiega objawom związanym z resekcją pęcherzyka żółciowego (reflux, zgaga)
Niszczy drobnoustroje chorobotwórcze (bakterie, wirusy, pierwotniaki i częściowo grzyby)
Odtruwa organizm
Ma właściwości przeciwbólowe
Obniża ciśnienie krwi
Działa uspokajająco i rozluźniająco
Niweluje nerwice wegetatywne, zmniejsza stany napięcia i lęku
Działa wyciszająco na umysł i nasennie
Działa przeciwzapalnie, przeciwmiażdżycowo
Wspomaga leczenie infekcji dróg płciowych
Ułatwia wypróżnianie (pomaga przy bolesnych zaparciach i bolesnych biegunkach)
Ma właściwości antyoksydacyjne

Świeży sok wyciśnięty z ziela (nie poddawany obróbce termicznej) jest bogaty w peptydy glistnikowe, które wykazują działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, wspomagają leczenie choroby wrzodowej (również owrzodzenia jelita grubego i dwunastnicy) chociaż jest to nieco kontrowersyjne. Alkaloidy mają działanie przeciwpasożytnicze (w stosunku do pierwotniaków) przeciwbakteryjne, antywirusowe i przeciwnowotworowe (zwłaszcza sangwinaryna, chelerytyna i koptyzyna).

Preparaty z glistnika stosuje się w przypadku wirusowych zakażeń skóry- brodawek pospolitych, ”kurzajek”, kłykcin kończystych i opryszczki. Z powodzeniem można także stosować na brodawki świeży sok z glistnika wyciekający ze złamanej łodygi.
Preparaty z suszonego ziela mają równie szerokie zastosowanie co świeży sok, charakteryzują się jednak innym kierunkiem działania.

Działania niepożądane

Badania dotyczące wpływu glistnika na wątrobę są bardzo niespójne. Z jednej strony wskazuje się na właściwości ochronne na komórki wątroby (hepatoprotekcyjne), a z drugiej strony sugeruje się negatywny wpływ wyciągów z glistnika na wątrobę. W większości przypadków, w których odnotowano szkodliwy wpływ na wątrobę stosowano preparaty złożone, zawierające m.in. ekstrakty z Chelidonium majus. Mimo to działanie niepożądane przypisano jedynie ekstraktom z glistnika. Wyniki badań nie są jednak jednoznaczne.

W eksperymentach przeprowadzonych na szczurach udowodniono, że stosowanie wyciągów z glistnika w dawkach 50-100-krotnie większych od tych stosowanych u ludzi nie wpływało na pogorszenie parametrów wątroby. Współcześnie zakłada się, że wyciągi alkoholowe z glistnika podane w zalecanych dawkach i zgodnie ze wskazaniami są bezpieczne.4
Ciężkie zatrucia wynikające z przekroczenia zalecanych dawek, a także stosowania wyciągów z glistnika dłużej niż 2 miesiące, charakteryzują się zawrotami i bólami głowy, zaburzeniami świadomości, sennością, śpiączką, spadkiem ciśnienia tętniczego, tachykardią.

Przeciwwskazania

Ciąża
Jaskra
Niedrożność przewodów żółciowych
Choroby wątroby
Stosowanie leków zaburzających przejściowo funkcje wątroby

Synergia

Kurkuma, rzepik, mniszek lekarski, kocanka, dymnica, dziurawiec, cząber, maczek kalifornijski, berberys, karczoch, ostropest (sylimaryna), lepiężnik

Dostępne produkty

Glistnik nalewka 1:1 50ml

19,75 zł
Glistnik jaskółcze ziele

6,77 zł
Glistnik jaskółcze ziele kłącze

12,50 zł

Literatura cytowana

1.Colombo, M. L., & Bosisio, E. (1996). Pharmacological activities of Chelidonium majus L. (Papaveraceae). Pharmacological research : the official journal of the Italian Pharmacological Society, 33(2), 127-134.
2. Gilca, M., Gaman, L., Panait, E., Stoian, I., and Atanasiu, V. (2010). Chelidonium majus – An integrative review: Traditional knowledge versus modern findings. Forschende Komplementarmedizin 17, 241-248.
3. Kędzia, B., Hołderna-Kędzia, E., Goździcka-Józefiak, A., Buchwald, W., (2013) Przeciwdrobnoustrojowe działanie Chelidonium majus L. Postępy fitoerapii 4, 236-243.
4. Migas, P., Heyka M., (2011) Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) we współczesnej terapii – wskazania i bezpieczeństwo stosowania. Postępy Fitoterapii 3, 208-218.
5. Różański, H., http://rozanski.li [dostęp 01.04.2016r.]
6. Różański, H., http://luskiewnik.strefa.pl [dostęp: 01.04.2016r.]
7. Then, M., Szentmihályi, K., Sárközi, Á., and Varga, I. S. (2003). Examination on antioxidant activity in the greater celandine (Chelidonium majus L .) extracts by FRAP method. Acta Biologica Szegediensis 47, 115-117.